Το να εστιάζεσαι σε ένα πράγμα τη φορά είναι κάτι σαν εγγύηση ευτυχίας!



Κανείς δεν είναι τόσο αφελής (ή τρελός) για να ισχυριστεί ότι το multitasking είναι καλή ιδέα όταν χρειάζεται να δίνουμε όλη μας την προσοχή σε αυτό που κάνουμε. Όλοι μας αποφεύγουμε -ή τουλάχιστον το προσπαθούμε- να στέλνουμε μηνύματα στο messenger όσο οδηγούμε και πατάμε «ignore» στην εισερχόμενη κλήση αν χτυπήσει το κινητό την ώρα που μας εξετάζει ο γιατρός. Όταν όμως ασχολούμαστε με απλά και καθημερινά πράγματα, συνήθως σκεφτόμαστε «δεν πειράζει και τόσο, έτσι δεν είναι»; Ποιος πιστεύει ότι θα προκληθεί ανεπανόρθωτη ζημιά αν μιλάει στο τηλέφωνο ενώ τσεκάρει τα email του; Κι έπειτα, είναι και το άλλο: εμείς οι γυναίκες είμαστε καλύτερες στο να μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα ταυτόχρονα, λέμε με μια ελαφριά δόση αυταρέσκειας… 

Δεν είναι καθόλου τυχαίο το ότι το multitasking μάς κάνει να νιώθουμε καλά: διάφορες επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι ενεργοποιεί στον εγκέφαλό μας το μηχανισμό ανταμοιβής, ο οποίος με τη σειρά του απελευθερώνει στον οργανισμό ντοπαμίνη, την ορμόνη της ευχαρίστησης. Ταυτόχρονα όμως, εκτός από ντοπαμίνη, απελευθερώνει και διάφορες ορμόνες του στρες, όπως είναι η αδρεναλίνη… Οι νευροεπιστήμονες είναι σαφείς: όταν ασχολούμαστε με πολλά πράγματα ταυτόχρονα, στρεσάρουμε σε μεγάλο βαθμό το μυαλό αλλά και ολόκληρο το σώμα μας. Κι αυτό συμβαίνει είτε ασχολούμαστε με σημαντικά projects για τη δουλειά είτε με απλά και καθημερινά πράγματα.


Και μπορεί να φαίνεται πως τα καταφέρνουμε μια χαρά όταν κάνουμε ταυτόχρονα δύο ή και τρία πράγματα, αλλά αυτό το στρες κόβει (πολλούς) πόντους από την αποτελεσματικότητά μας. Σου φαίνεται παρατραβηγμένο; Δοκίμασε ένα απλό τεστ: Σχεδίασε δύο γραμμές σε ένα φύλλο χαρτί και χρονομέτρησε πόσο χρόνο χρειάζεσαι για να γράψεις στην πρώτη γραμμή «Είμαι καλός/ή στο multitasking» και στη δεύτερη, τους αριθμούς από το 1 έως το 20. Στους περισσότερους δεν παίρνει πάνω από 20’’. Τώρα, προσπάθησε να γράφεις στις δύο γραμμές εναλλάξ από έναν χαρακτήρα: Ε, 1, ι, 2, μ, 3… Αν για μια τόσο απλή άσκηση ξαφνικά ο χρόνος που χρειάζεσαι διπλασιάζεται, φαντάσου τι συμβαίνει όταν προσπαθούμε να κάνουμε κάτι σημαντικό, ενώ παράλληλα δουλεύουμε στο μυαλό μας και κάτι ακόμα.

ΒΟΗΘΕΙΑ, ΜΟΥ ΚΛΕΒΟΥΝ ΤΙΣ ΣΤΙΓΜΕΣ

Υπάρχει όμως και άλλος ένας λόγος που τα τελευταία χρόνια όλο και συχνότερα λέω (και προσπαθώ να το εφαρμόζω και στην πράξη) «ένα πράγμα τη φορά». Όταν διασπάμε την προσοχή μας και προσπαθούμε να εστιαστούμε ταυτόχρονα σε πολλά και διάφορα, αφήνουμε να ξεγλιστρήσουν μέσα από τα χέρια μας οι στιγμές που συνθέτουν την ίδια τη ζωή μας και μαζί με αυτές χάνουμε το άγιο δισκοπότηρο της ευτυχίας. Το λένε όλοι οι σύγχρονοι γκουρού του well-being και το απέδειξαν δύο ψυχολόγοι του Harvard, οι Matthew Killingsworth and Daniel Gilbert. Σύμφωνα με τις έρευνες των δύο ειδικών, «τις μισές ώρες που είμαστε ξύπνιοι, τις περνάμε με το να σκεφτόμαστε οτιδήποτε άλλο εκτός από όσα κάνουμε, σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε κάθε στιγμή. Το μυαλό μας είναι σκόρπιο και αυτή μας η συνήθεια έρχεται με ένα βαρύ συναισθηματικό κόστος»: χάνουμε το τώρα και μαζί με αυτό και το δρόμο προς την ευτυχία.


ΑΠΛΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΝΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ

Κι εδώ είναι που μπαίνει στη συζήτηση ο καινούργιος αγαπημένος όρος όλων όσοι ασχολούνται με την αυτοβελτίωση: ενσυνείδηση, συνειδητότητα ή αλλιώς, mindfulness. Μπορεί οι σύγχρονοι πνευματικοί δάσκαλοι να τον ανακάλυψαν τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά στους κύκλους της κλινικής ψυχολογίας και της ψυχιατρικής μιλούσαν για την ενσυνείδηση ήδη από τα ’70s, ενώ ο ίδιος ο όρος έχει τις ρίζες του στο Βουδισμό. Τι είναι; Με απλά λόγια, είναι η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε κάθε στιγμή όσα σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε και κάνουμε, να έχουμε πλήρη δηλαδή επίγνωση του τι συμβαίνει μέσα μας. Το κλειδί της ενσυνείδησης είναι να μην κρίνουμε τις σκέψεις, τα συναισθήματα ή τις πράξεις μας, αλλά να τα παρατηρούμε. Σε δεύτερη φάση, αφού ανακαλύψουμε όλα όσα συμβαίνουν στο μυαλό και στην καρδιά μας, μπορούμε να τα κατευθύνουμε προς την κατεύθυνση που εμείς θέλουμε και που μας κάνει πιο ευτυχισμένους. Ακούγεται σαν το απόλυτο αντίδοτο στο multitasking και στη ζημιά που προκαλεί μέσα μας! Αν το multitasking μάς σκορπίζει το μυαλό και μας στερεί την ευτυχία, τότε η ενσυνείδηση μας κρατάει στο τώρα και ανοίγει το δρόμο για να ξαναβρούμε τη χαρά στη ζωή μας, αποκαλύπτοντάς μας τι έχουμε μέσα στο μυαλό και την ψυχή μας.

Η Brain Coach Pamela Caravas το θέτει ως εξής: «…δεν έχει νόημα να βάζεις ως στόχο την ευτυχία και τα θέλω σου. Το πρώτο βήμα είναι να γευθείς την πειθαρχία στις σκέψεις και τα συναισθήματά σου και να δοκιμάσεις την αυτόβουλη επιλογή […]Κατά συνέπεια η ευτυχία και οι επιτυχίες προαπαιτούν τα παραπάνω βήματα. Στην ουσία είναι υποπροϊόντα της πετυχημένης προσπάθειας για συνειδητότητα».

Σίγουρα στο γραφείο δεν είναι πάντα εφικτό να κλείνουμε όλα τα παράθυρα του υπολογιστή και να δουλεύουμε μόνο ένα πράγμα τη φορά ούτε είναι ρεαλιστικό να περιμένουμε ο προϊστάμενος να καταλάβει ότι η δουλειά θα βγει σίγουρα καλύτερα και πιο γρήγορα αν πριν ξεκινήσουμε το επόμενο project ολοκληρώσουμε πρώτα αυτό που ήδη δουλεύουμε. Όμως, μέχρι να το πετύχουμε κι αυτό (γιατί γίνεται!), αν στον υπόλοιπο χρόνο μας είμαστε συνειδητοί και επικεντρωνόμαστε στο τώρα, στην κάθε μας στιγμή, σιγά σιγά χτίζουμε μια συνήθεια απίστευτα δυνατή και χρήσιμη. Πώς θα ξεκινήσεις;

1. Εκπαίδευσε το μυαλό σου να επικεντρώνεται στο τώρα, εστιάζοντας στην αναπνοή σου. Παρατήρησε τι συμβαίνει στο σώμα σου με κάθε εισπνοή και εκπνοή. «Παρατηρώντας την αναπνοή μας μαθαίνουμε να παρατηρούμε και ό,τι άλλο μας συμβαίνει χωρίς να ταυτιζόμαστε με αυτό, όπως για παράδειγμα, τις σκέψεις μας, οι οποίες είναι και η βασική αιτία του άγχους μας», εξηγεί ο κ. Θωμάς Φύλιος, συντονιστής βιωματικών σεμιναρίων Ολιστικής Ευεξίας και μεθόδων αυτοβελτίωσης. Ο ίδιος προτείνει μια απλή anti-stress τεχνική αναπνοής ώστε να μάθουμε να αναπνέουμε συνειδητά.

2. Όρισε κάθε μέρα μια συγκεκριμένη ώρα που θα σταματάς ό,τι κάνεις, για να συγκεντρωθείς απόλυτα στο τώρα. Όπου κι αν βρίσκεσαι, κοίταξε γύρω σου και άρχισε να καταγράφεις νοερά τι βλέπεις, τι αισθάνεσαι, τους ήχους, τις μυρωδιές κ.λπ.

3. Η ώρα του φαγητού είναι μια θαυμάσια ευκαιρία για να εξασκήσεις τη ενσυνείδησή σου. Αντί να τρως μηχανικά τη μία μπουκιά μετά την άλλη, δώσε προσοχή στο χρώμα του φαγητού, την υφή και τη γεύση του. Extra bonus: Όλοι οι σύγχρονοι γκουρού της διατροφής υποστηρίζουν ότι τρώγοντας συνειδητά μπορούμε να μειώσουμε και το βάρος μας!

4. Πάρ’ το απόφαση ότι δεν είναι όλες σου οι σκέψεις αληθινές. Και σε δεύτερη φάση, διώξε τις αρνητικές!

5. Άρχισε να παρατηρείς πότε το μυαλό σου έχει την τάση να ξεφεύγει από το τώρα σου. Μήπως όταν πλένεις τα δόντια σου το πρωί, φτιάχνεις ταυτόχρονα τη λίστα με τις δουλειές της ημέρας; Προσπάθησε να επαναφέρεις τη σκέψη σου σε ό,τι κάνεις, ακόμα κι αν αυτό έχει μίνιμουμ νοητικές απαιτήσεις. Ο σκοπός είναι να εξασκηθείς στο να είσαι πάντα συνειδητός/ή.

6. Κάνε διαλογισμό. Γιατί είναι η Νο1 τεχνική αυτεπίγνωσης και anti-stress, ενώ έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι, επιπλέον, μας κρατάει νέους!

7. Κάθε φορά που πιάνεις το μυαλό σου να πηδάει από το ένα πράγμα σε άλλο, επανάφερέ του στο τώρα, λέγοντας στον εαυτό σου π.χ. «τώρα γράφω το report για τη δουλειά, θα ανησυχήσω για το αυριανό deadline αφού τελειώσω». Αν αρχίσεις να το παρατηρείς, θα δεις ότι το κάνεις συνέχεια, όπως όλοι μας…



«Μία από τις ευλογίες του να ζεις κανείς στην εποχή του άγχους είναι ότι εξαναγκαζόμαστε να αποκτήσουμε επίγνωση του εαυτού μας», είχε πει ο Αμερικανός ψυχολόγος Rollo May. Ευχαριστώ, λοιπόν, αλλά multitasking δεν θα πάρω. Γιατί επιλέγω να ζω τις στιγμές μου. Και να τις απολαμβάνω μία προς μία. 

Extra Tip: Εδώ μπορείς να κατεβάσεις το application που λάνσαραν οι δύο ερευνητές του Harvard και που μας βοηθάει να χαρτογραφήσουμε τι μας κάνει ευτυχισμένους.